Caritas, fratres karissimi, ut in tota serie divine Scripture pronunciatur, est voluntas ab omni cupiditate seculari et ab omni malo penitus aversa, per quam quisquis Deo inseparabiliter iungitur atque igne Spiritus Sancti inflammatur, inquinamenti omnis extranea et totius corruptionis ignara, nulli vitio corruptibilitatis obnoxia, supra omnia que carnaliter diliguntur excelsa, affectione bonorum omnium potentissima, divine contemplationis avida, æternorum gaudiorum heres perpetua, in omnibus semper invicta, incitamentum bonorum operum, salus æterna credentium, resurrectio mortuorum, gloria æterna iustorum, finis celestium preceptorum, mors criminum, consumatio peccatorum, vita virtutum, virtus pugnantium, fuga demonum, mater omnium bonorum operum.

In peccatis mortuos suscitat, languentes sanat, perdita restaurat, spem desperatis inspirat, pacificas mentes inhabitat, fructuosa in penitentibus, leta in proficientibus, gloria perseverantium, victoria martirum, quam fides concipit, ad quam spes currit, sub qua obedientia crescit, patientia vincit, propter quam carnalia delectamenta devotio superat religiosa, sine qua nullus Deo placuit nec umquam placere poterit, cum qua nec poterit aliquis peccare nec potuit, que virtutum omnium obtinet principatum, sine qua nemo ad æternum perveniet regnum, per quam promerentur homines consortium angelorum, largiente eam nobis et inspirante Domino Iesu Christo, qui cum æterno genitore et Spiritu paraclito manet Deus et verus et gloriosus in secula seculorum.

Si igitur caritatem puram Deo exibere cupimus ac proximo de corde puro et conscientia bona fideque non ficta, Deum diligamus et proximum, quoniam ita facientes et peccatis facile resistimus et bonis operibus abundamus, seculi blandimenta vel etiam delectamenta contempnimus et omnia que difficilia humanæ fragilitati ac dura vel aspera esse videantur cum omni suavitate et delectatione perficimus.

Ex ea enim parte quisquis omnium peccat ex qua minus Deum diligit quam debeat. Nam si Deum ex toto corde, idest ex toto intellectu, et ex tota anima, idest ex tota voluntate, et ex tota mente, idest ex tota memoria, diligamus, nichil in nobis erit unde iniquis desideriis serviamus. Et quid est Deum diligere, nisi animum nostrum semper occupare ad perfruendam beatitudinem visionis illius, in quo est peccati odium, mundi fastidium? Diligere etiam proximum sicut et nosmetipsos, quos ipse censuit diligendos, in ipso amore legitimum modum servare nec dilectionis ordinem constitutum pervertere; nec modum dilectionis custodiunt, qui aut mundum, qui contempnendus est, diligunt, aut corpora sua, que minus sunt diligenda, plus diligunt, aut proximos sicut seipsos, aut Deum plusquam seipsos forte non diligunt. Proximos autem tunc diligimus sicut nos, si non propter aliquas utilitates nostras seu propter sperata beneficia vel accepta vel propter aliquam rem, sed tantum propter Deum diligimus eos puriter.

Nosmetipsos enim in aliorum peccatis atque periculis percogitemus, et sicut nobissubveniri optamus, ita et aliis pro viribus nostris subveniamus, aut si facultas defuerit, voluntas subveniendi remaneat. Hec est enim proximi tota dilectio, ut bonum quod nobis conferri velimus, similiter et proximo conferri optemus, et malum quod nobis accidere nolumus, nec optemus evenire proximo. Illi vero plus quam se diligunt Deum, qui pro eius amore ad tempus sue salutis non parcunt, seque in tribulationes et pericula vel in mortem etiam tradunt et omnibus mundi deliciis abrenunciant, ambientes a corporis sui <vita magis quam a Deo>, auctore vite, discedere.

Iste igitur est dilectionis a nobis ordo servandus. Deus enim precepit corpora nostra propter illius tantum servitium diligenda, proximos sicut nosmetipsos, et illum plus quam nos diligendum. Sic ergo possunt in hac vita illi esse perfecti, qui perfecte diligunt Deum, et illi perfecte diligunt Deum, qui volunt quod Deus vult et nolunt quod Deus non vult, neque ullis peccatis, quibus offenditur Deus, adquiescunt, et semper se ad virtutes quas ipse donare dignatur diligendas et habendas extendunt. Hi enim omnia bona que faciunt eius bonitati adscribunt et summo desiderio ad celestia regna festinant, per Dominum nostrum.

Attendendum et pensandum est, fratres karissimi, quomodo homo in Deum credere dicitur, qui nec unum mandatum eius custodit quia fides sine operibus mortua est. Solus enim ille vere credit, qui exercet quod credit. Ideo fides vera in operibus est ostendenda, quibus nisi adimplendis mandatis Domini, idest: «Dilige Dominum Deum tuum ex toto corde tuo», quod est ex omni intellectu, quantum cuique Dominus dederit, assidue meditare quo Dominum Deum suum sincere valeat diligere ultra semetipsum et ultra omnia que in mundo sunt concupiscibilia, et ex tota anima, idest ex tota voluntate, ut plus spiritui aliquis quam carnali consentiat voluntati, et ex omni mente, idest iugiter hoc memoria retinere, quod Deum ultra omnem modum et ultra se et ultra omnem creaturam debet quisquis diligere, idest cognoscere Deum et voluntatem eius facere. Deinde diligere proximum sicut semetipsum, ut omnia quecumque bona sibi quisquis voluerit, quantum valeat proximo suo faciat, et quod non prevalet ei nullatenus invideat et quod sibi noluerit et proximo suo nec faciat nec illi fieri cupiat. Quomodo enim Deum diligit, qui filium eius odit? Nec enim vere Deus diligitur sine proximo, nec proximus vere diligitur sine Deo. Qualiter autem ista dilectioperfecte possit ostendi, ipse Dominus insinuat, qui et amicum iubet diligi in Deo et inimicum diligi propter Deum. Quis est amicus noster, nisi qui in unitate fidei nobiscum permanet in Sancta Ecclesia, qui est filius Dei sicut et nos, qui est frater Christi sicut et nos et unam matrem Ecclesiam habet sicut et nos, unum baptismum sicut et nos, unam expectat ereditatem, idest regnum celorum, sicut et nos? Qua igitur presumptione odimus eum qui hec nobiscum habet, qui et frater noster et proximus est, nullo modo igitur Deum diligit nec voluntatem eius facit qui fratrem et proximum suum oderit. Quis est autem inimicus quem propter deum debemus diligere, nisi fidelis quisquis qui non credit in Deum nec eum sequitur nec voluntatem eius operatur, qui nos credentes in eum persequitur et odit, si potest, usque ad mortem? Quem tamen ita debemus diligere, ut pro eius vita et salute ut et convertatur a malitia sua et credat in Deum et ut voluntatem eius faciat orare debemus, ipso Deo precipiente: «Diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos et orate pro persequentibus et calumniantibus vos». Si enim et inimicum debemus diligere, qua temeritate audemus etiam amicum odire? Hoc igitur in nobis hostis agit antiquus, ut qui terrena omnia dare pro ipso debemus et nosmetipsos etiam pro fratribus nostris usque ad mortem, si opus contigerit, pro terrenis et fugitivis rebus litigemus et odio habeamus invicem. Et nos, quibus iustitiam esurire et sitire iussum est in tanto desiderio quo famem nostram maximam et sitim cupimus extinguere, tanto utique desiderio debuimus iustitiam in omnibus querere quanto eam potissime valuissemus exhibere, et proximis et fratribus nostris fortissime irascamur cum quis ad nos suam iustitiam querit et quia pro ipsa vita nostra, si quis eam nobis moliretur auferre pro Christo, facere non debuimus, si Deum vere diligere voluissemus, s(cilicet) et pro eis, sicut supra diximus, orare et gaudere ut digni fuissemus pro nomine Iesu contumeliam pati vel pro alia re parva nos contrario vel pro uno agro perdimus etnosmetipsos Deo et gratie eius nos alienos efficimus. Quomodo enim est perditus Deo, cum sequitur auctorem discordie diabolum et voluntatem eius et ideo Salvatori suo rebellis extitit, cum contra suam et ipsius operatur salutem odiendo fratrem et proximum suum, quem quasi semetipsum diligere debuit, vel quomodo valet Deum diligere cum semetipsum odit litigando pro ista putredine, quam velud stercora debuimus pro Christo respuere? Ecce, dies ante cessabit prius quam omnia illa valeant enarrari, quanta mala in nobis agit odium proximi. Ecce, talibus et his similibus malis Deum odisse et non diligere convincimur.

Quali enim iustitia vitam habet, qui vitam suam oderit, idest Christum, qui dixit: «Ego sum via, veritas et vita» et alibi ait discipulis suis: «Ego vivo in Patre et vos in me», et iterum: «Qui non diligit me manet in morte». Et Iohannes in epistola sua: «Qui odit fratrem suum in tenebris est et in morte ambulat», et iterum: «Qui odit fratrem suum homicida est», et scimus quia omnis homicida non habet vitam in se manentem. Quisquis igitur talis est, fratres mei, gemendus est valde, qui ante gemit; dolendus est fortiter, qui ante dolet se ipsum in mortem et in supplicium tradi. Ideo qui se inquid talem cognoverit quomodo Deo se sacrificium placabile offerre vel quomodo sanctum sacrificium audet accipere, quamdiu filium suum oderit et fratrem Christi? Certissime igitur ad concordiam revertatur qui vel aliquam scintillam odii in corde suo contra fratrem et proximum suum habet, si Deum sibi velit habere propitium, timeat se in tenebris et in morte manere, redeat ad lucem et ad vitam, expavescat se filium diaboli nuncupari, respuat per confessionem et penitentiam diabolum seductorem, querat Christum, suam vitam et salutem heternam, redeat ad pacem, respuat falsitatem, non verbis solum, sed ex toto corde, puriter odium dimittat. Diligamus eum qui dilexit nos, Christum, et tradidit semetipsum pro nobis ut nos redimeret non solum ab omni peccato, verum etiam et a morte æterna.

Bonum est homini semper ante oculos propria adhibere delicta, secundum Psalmiste sententiam: «Et peccatum meum coram me est semper». Sicut enim non oportet reminisci peccati affectum, sic semper necesse est unumquemque suum in deflendo commemorare peccatum.

Melius est enim cavere peccatum quam emendare. Facilius enim resistimus hosti, quo nondum victi sumus, quam ei a quo superati ac devicti esse cognoscimur.

Omne peccatum antequam amittatur amplius pertimescitur, quamvis autem grave sit, et dum in usum venerit, leve existimatur et sine ullo metu committitur.

Istis fomitibus quasi quibusdam gradibus coalescit omne peccatum. Cogitatio namque prava delectationem parit, delectatio consensum, consensus actionem, actio consuetudinem, consuetudo necessitatem, sicque his vinculis homo implicatus quasi quadam catena vitiorum tenetur astrictus, ita ut ab ea evelli nequaquam valeat, nisi divina gratia manum iacentis apprehendat.

Peccatum admittere cadere est in puteum, consuetudinem vero peccandi facere os putei est coangustare, ne is qui cecciderit valeat exire. Sed interdum etiam tales Deus liberat dum eorum desperationem ad conversionem libertatis commutat. Ipso enim miserante, peccata dimittuntur, quo protegente fit ne in <de>terius peccando eatur.

Nequissimum est peccare, peius est peccandi consuetudinem facere: ab illo facile, ab hoc cum labore resurgitur, dum fortiter male consuetudini repugnatur.

Male agendi consuetudinem secessum esse propheta asserit in profundum, cuius usu quasi quadam lege homo tenetur astrictus, ut etiam quando non vult, peccatum admittat. A lapsu vero cito resurgere, non est in profundum ire.

Apostolus legem peccati dicit in membris nostris, que lex consuetudo est, quam peccando concipimus et ab ea cum volumus discedere nequimus, quia iam necessitatis vinculo per consuetudinem retinemur. Ergo studeamus aut cavere, aut cito conversi ab ipsa consurgere.

Omnino peccare cavendum est, quod si humane fragilitati peccatum subrepserit, confestim erit corrigendum quod nequiter sentitur commissum. Cito enim corrigitur culpa que cito cognoscitur, tardius autem sanatur vulnus quod iam putrescentibus membris longo post tempore curationibus adibetur.

Omnis enim conversus ante solvat vincula peccatorum, et sic transeat ad desiderium supernorum. Prius enim lacrimis purganda sunt peccata que gessimus, et mundata mentis acie id quod querimus contemplamur, ut dum antea flendo peccati a nobis caligo detergitur, mundatis oculis cordis libere superna inspiciantur.

Ante necesse est timore converti ad Dominum, ut metu futurarum poenarum carnales illecebre devincantur. Deinde oportet, abiecto timore, ad amorem vitae æterne transire, per quam indulgentiam omnium delictorum tribuit nobis et ad vitam æternam nos perducat misericors et miserator Dominus noster Iesus Christus, cui sit honor, laus et gratiarum actio per omnes æternitates.